Ohiko galderak

Zalantzarik bai?
Hemen aurkituko duzu zure galderen erantzuna.

Añarbeko urtegitik irteten den uraren gogortasuna zenbatekoa da?

Añarbek hornitzen duen uraren gogortasuna ondorengoa da (eskala edo unitate ezberdinetan adierazita):

- Kaltzio karbonatoa (mg/l):   59 mg CaCO3/l
- Gradu frantsesak:                   5,9 ºF
- Gradu alemanak:                    3,304 ºdH (Deutsche Härte)
- Gradu ingelesak:                     4,1418 ºe
- Ioi alkalinoterreoak:                0,59 mmol/l

Uraren gogortasuna kaltzio eta magnesio edukiaren araberakoa da: zenbat eta altuago izan osagai horien maila, gogorragoa izango da ura. Osagai horien edukia lurraren geologiaren araberakoa da. Añarbeko urtegia lurzoru granitikoan dagoenez bertako urak mineralizazio oso baxua du, hau da, oso ur biguna da, eta Petritegiko uren tratamendu estazioan (EUTEn) birmineralizazio-tratamendua egin behar da; horrela, hornitzen den ura orekatuagoa da.

Iturriko urak fluorra dauka?

Añarbek 2021eko otsailaren 1ean utzi zion urari fluorra gehitzeari. Lehen, fluorra gehitzen zion urari, Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailaren 49/1988 Dekretua jarraituz. Haurren hortzen osasun egoera onak ahalbidetu du 1994. urtetik egiten zen fluorazioari amaiera jartzea.

Aipaturiko dekretuaren helburua zen haurren artean txantxarra saihestea, Osasunaren Munduko Erakundearen araubideak jarraituz. Dekretu hark, besteak beste, 30.000 biztanletik gorako populazioa urez hornitzen dituzten erakundeak derrigortzen zituen urari fluorra gehitzera.

Fluorazioa mantendu behar zen, gutxienez, 12 urteko haurren artean CAO indizea 1,5 hortz-pìezatik behera egon arte. 2018. urtean, EAEko ikasleen artean egin zen “IV. Aho-hortzetako Osasunaren Azterlan Epidemiologikoa”ren ondorioen arabera, indize hori bost bider gutxitu da dekretua onartu zenetik; aipaturiko indizea gaur egun 0,46 hortz-piezan dago (1988. urtean, indizea 2,3an zegoen).

Gaur egun 12 urtekoen artean CAO indizea oso antzekoa da, ur fluoratuak eta fluoratu gabeak dituzten lekuetan. Bestalde, haurren hortz-osasunaren hobetze orokorraren atzetik uraren fluorazioarekin zerikusirik ez duten hainbat faktore daude: PADI programa (Haurren hortzak zaintzeko programa), hortzen higiene hobea, fluorra duten hortzetako pasten erabilera, etab.

Zergatik desinfektatu behar da ura kloroarekin?

Kloroari esker ura babestua dago etxeetaraino egiten duen ibilbidean, kontsumorako behar duen osasun-bermea ziurtatuz.

Klorazioak garrantzi handia du osasun publikoaren babesean, potentzialki arriskutsuak diren bakteriak ezabatzeko gai delako eta ur-biltegietan eta hornidura-hodietako mikroorganismoak zabaltzea ekiditen duelako. Hain zuzen ere, kloroa penizilinarekin batera XX. mendean gizaki gehien salbatu zituen produktu kimikoa dela irizten da.

Osasunaren Munduko Erakundeak iturriko uretan osagai honentzat gomendatzen dituen kontzentrazioak eta indarrean dagoen legeriak finkatzen dituenak bermatzen dute osagai hori ez dela kaltegarria izango osasunarentzat.

Zenbat kloro du iturriko urak?

Gaur egun parametro honentzat araudiak finkatzen duen gehieneko muga 1 mg/litroko da, baina Petritegiko EUTEtik irteten den uraren batez besteko kontzentrazio-balioa 0,6 eta 0,7 mg/litroko da.

Uretan igarotzen duen denboraren eta tenperaturaren arabera kloroa pixkanaka desagertu egiten da, eta etxeetako iturrietara iristen da uraren osasun kalitatea bermatzeko behar duen nahikoa dosian. Kloroaren maila (gainontzeko parametroekin batera) banaketa-sare osoan kontrolatzen da eta hemen kontsulta daiteke.

Egonean dagoen ur baso batean zergatik azaltzen dira burbuila txikiak?

Inguruaren eta uraren tenperaturaren arteko diferentziagatik da, ur baso hori bera hozkailuan sartuko bazenu burbuilak desagertuko lirateke. Edalontzi bat iturriko urez betetzen baduzu, haren tenperatura giroaren tenperatura baino baxuagoa da eta geldirik uzten baduzu, uraren tenperatura igo egingo da ingurukoarekin orekatzeko.  

Likidoak hotzak daudenean gasak hobeto disolbatzen dira, eta ondorioz nitrogenoa eta oxigenoa pixkanaka likidotik askatzen dira.  Uraren bolumenak ezin duenez aire gehiago eduki, sobratzen den airea burbuila moduan azaltzen da edalontziaren paretetan atxikituz.

Komenigarria al da etxeetan ura tratatzeko iragazkidun pitxarrak edo tratamendu sistemak erabiltzea?

Munduan gehien kontrolatzen den elikagaia iturriko ura da. Gure laborategian urtero 10.000 laginetik gora aztertzen dira eta emaitzak Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailaren webgunean argitaratzen dira. Hori dela-eta, ez da beharrezkoa ura tratatzeko gailurik erostea, ez iragazkidun pitxarrik ez deskaltzifikatzaile/osmotizatzaile motako sistemarik.

Bestalde, gailu horiek ez badira behar bezala aukeratzen, ez badira kontrolatzen eta ez badira ondo mantentzen, arriskutsuak izan daitezke osasunarentzat (bakteriek eragindako kutsatzea, uraren gehiegizko desmineralizazioa, sodio kontzentrazio altuegiak, eta abar ager daitezke).

Dei bat jaso dut uraren kalitatea aztertzeko eskaintzarekin nik eskatu gabe, zer egin behar dut?

Ez Añarbeko Urak-etik ezta zure udaletik ez da inor joango zure etxera iturriko uraren laginak hartzera edo uraren kalitatea egiaztatzera. Azkenaldian, balizko iruzur bat zabaldu da etxeetan ur-iragazkiak edo ur-garbigailuak saltzeko, iturriko urak osasungarritasun falta duela adieraziz. Batez ere adineko pertsonei egiten zaizkien bisita horietan, zalantzan jartzen dute iturriko uraren kalitatea eta ustezko arazoa konponduko duen gailu bat jartzeko eskaintza egiten dute.

Kasu batzuetan telefono-dei bat egiten dute etxeko iturriko uraren kalitatea aztertzeko edo zuzenean etxeko atean azaltzen dira etxebizitzara sartzeko asmoarekin.  Behin etxe barruan, ustezko teknikariak zenbait proba engainagarriak eta trikimailu kimikoak egiten dituzte iturriko ura edatea arriskutsua dela eta ura iragazteko zenbait ekipo instalatzearen beharraz konbentzitu nahian. Horien instalazio eta mantentzearen kostua zenbait mila eurokoa izan daiteke.

Hemen aipatzen diren jardueren biktimak, edo produktu horietakoren bat itzuli nahiean enpresaren ezezkoa jaso duenak erreklamazio bat jar dezake Kontsumobideren webgunean edo dagokion kontsumo-bulegoan.

Nondik dator nire etxera iristen den ura?

Donostia, Errenteria, Lasarte-Oria eta Astigarragako kasuan, uraren %100 Astigarragan dagoen Petritegiko edateko uraren tratamendu estaziotik dator, bertan tratatzen baita Añarbeko urtegitik datorren ura. Hernani eta Urnietaren kasuan, udalerrian kontsumitzen den ur gehiena Petritegitik irteten da, nahiz eta oraindik ere herrigunetik urrun dauden biztanle batzuk udalak kudeatzen dituen hartune txiki batzuetatik jasotzen dute ura.

Pasaia, Oiartzun, Lezo eta Usurbilgo biztanleek kontsumitzen duten ura Añarbe sistematik edo udalerriko hartuneetatik dator, proportzio ezberdinetan.  Kasu horietan, udalak esango dizu zehazki nongo ura jasotzen duzun etxean.

Nola ezagutu nire etxeko uraren ezaugarriak?

Añarbeko urtegitik datorren uraren ezaugarriak ezagutzeko agiri hau deskarga zenezake, non Petritegiko edateko uren tratamendu estazioko irteeran aztertzen diren parametroen batez besteko emaitzak jasotzen diren.

Halaber, Eusko Jaurlaritzaren Osasun Sailaren webgunean kontsulta daitezke banaketa-sareko puntu ezberdinetan egindako analisien emaitzak, non aurretik interesatzen zaizun udalerria eta lagin-puntua aukeratu beharko dituzun.

Ibilaldi bat egin nahi dut urtegiaren inguruan edo urtegira arrantza egitera joan nahi dut: pasea eska dezaket?

2006. urtean Euskadin zebra muskuiluaren espezie inbaditzailea azaldu zenetik, bertan behera utzi ziren, badaezpada, presako sarreratik urtegira joateko ematen ziren pase indibidualak. Zebra muskuilua espezie inbaditzaile bat da, inguru hidrikoan eragin handia eta galera ekonomiko handiak izan ditzakeena. Espezie hori ezabatzea oso zaila izaten da.

Abonatuen zerbitzuarekin zerikusia duen kudeaketa bat egin nahi dut: alta edo baja eman, titulartasuna aldatu; tarifei, ordainagiri edo fakturei buruzko informazioa; kontagailuaren irakurketa, etab. Nora zuzenduko naiz?

Añarbeko Urak-ek ura altan hornitzen die Mankomunitatea osatzen duten udalei: Donostia, Errenteria, Hernani, Pasaia, Lasarte Oria, Oiartzun, Lezo, Urnieta, Usurbil eta Astigarraga. Udalak dira -euren zerbitzuen bitartez- erabiltzaileari zerbitzua ematen dietena, “bajan” alegia.

Abonatuen zerbitzuarekin zerikusia duen edozein kudeaketarako, zure udalarekin jarri behar duzu harremanetan.

No results found

Ez duzu bilatzen aurkitzen ari zarena ?

Jarri gurekin harremanetan